Vitiligo

Vitiligo nedir?

Vitiligo deri ve mukozalara renk veren melanosit isimli hücrelerin hasarı sonucu ortaya çıkan bir deri hastalığıdır. Vitiligoda görülen belirtiler beyaz renkli yamalar şeklindedir.

Vitiligo kimlerde görülür?

Vitiligo her ırkta rastlanılabilen bir hastalıktır, ortalama sıklığı %1-2 oranında kabul edilebilir. Kadın ve erkeklerde eşit oranda görülür ve esmerlerde daha sık karşılaşılmaktadır. Doğumsal vitiligo vakaları çok nadir olmakla birlikte, doğumdan itibaren her yaşta görülebilir. Vitiligonun en sık başlangıç yaşı 10-30 yaşları arasıdır.

Vitiligonun sebepleri nelerdir?

Vitiligonun sebebi henüz tam olarak aydınlığa kavuşmuş değildir. Vitiligoya sebep olan faktörleri basitçe genetik yatkınlık ve diğer tetikleyici faktörler olarak sınıflandırabiliriz. Vitiligoyu tetikleyen faktörlerin başında stres gelmektedir. Vitiligo hastaları genellikle hastalıklarının ilk başlangıcının, biz kaza, aile üyelerinden birinin kaybı, iş değişiklikleri, ciddi hastalıklar gibi hayatlarındaki ani değişikliklere ve kriz dönemlerine bağlamaktadırlar. Aşırı güneş maruziyeti vitiligoyu tetikleyen en önemli faktörlerden biridir.

Vitiligonun klinik bulguları nelerdir?

Tipik vitiligo belirtileri süt beyazı renginde, net sınırlı ve değişken boyutlarda yamalar şeklindedir. Zaman içinde vitiligo lezyonları genişleyip, birleşebilir, aralarda normal deri alanları kalabilir ve vitiligo belirtilerinin içinde noktasal renklenme alanları oluşabilir. Vitiligonun en sık karşılaşılan tipinde belirtiler birkaç adet ve simetrik yerleşimlidir. En sık etkilenen alanlar yüz, bileklerin iç yüzeyleri, ayak bilekleri, göbek, kalça, kol ve bacakların dış kısımları ve koltuk altlarıdır. Ağız etrafı, göz etrafı, burun, kulaklar ve anüste lezyonlara rastlanabilir. Vitiligoda belirtilere mukozal tutulum (dudaklar, penis, meme başları) da eşlik edebilir.

Vitiligo hastalarında kıllarda beyazlama ve saçların erken beyazlaması, benlerin etrafında beyaz halkalanmalar da görülebilir.

Vitiligoya hangi hastalıklar eşlik edebilir?

Vitiligoya alopesi areata (saçkıran), tiroid hastalıkları, diyabet, bazı kansızlık türleri, B12 vitamini eksikliği, otoimmün hormonal bozukluklar, Addison hastalığı gibi hastalıklar da eşlik edebilmektedir.

Vitiligo nasıl teşhis edilir?

Vitiligoda teşhis bir Dermatoloji uzmanı tarafından genellikle klinik muayene ile konulmaktadır. Wood ışığı adı verilen özel bir ışıkla muayene vitiligo tanısında oldukça yardımcı bir yöntemdir. Vitiligoda şüphede kalınan durumlarda çok nadiren biyopsi ile tanıyı kesinleştirmek gerekebilir.

Vitiligonun seyri nasıldır?

Vitiligonun seyri hastadan hastaya değişmekle birlikte, genellikle çocuklarda ve gençlerde, yeni başlangıçlı vakalarda ve hastalığın ağırlıklı olarak yüzde yerleştiği durumlarda tedavi başarısı daha yüksektir. Hastaların çoğunda kısmi veya tam düzelme elde edilebilmektedir, zaman zaman tekrarlamalar görülebilir.

Vitiligo nasıl tedavi edilir?

Vitiligolu hastalara tedavi önerilip önerilmeyeceği ve tedavi verilecekse hangi tedavinin uygulanacağı konusunda farklı görüşler mevcuttur, kesin sonuç sağlayan bir tedavi bulunmamasına rağmen, kısmi veya tam iyileşme elde edilebilen çok sayıda tedavi alternatifi bulunmaktadır. Vitiligo tedavisi seçilirken lezyonların dağılımına, süresine, daha önce uygulanmış olan tedavilere ve hastanın psikolojik durumuna göre göz önünde bulundurulmalıdır. Vitiligoda tedaviye başlamadan önce altta yatabilecek otoimmün hastalıklar araştırılmalı ve eşlik eden durumlar varsa bunlar da tedavi edilmelidir.

Vitiligo tedavisinde kullanılan seçenekler arasında, lokal olarak uygulanan krem ve merhemler, sistemik ilaç tedavileri, fototerapi, lazer gibi ışık tedavileri, cerrahi tedaviler sayılabilir.

Çok yaygın vitiligosu olan hastalarda, aralardaki renkli alanları kalıcı olarak yok edecek depigmentasyon tedavisi tercih edilebilir, fakat bu tedavinin birkaç ay sürebileceği ve geri dönüşümsüz olduğu konusunda hasta mutlaka bilgilendirilmelidir.

Vitiligoda yardımcı tedaviler nelerdir?

Güneşten Koruyucu Kremler: Her vitiligo hastasına mutlaka güneşten koruyucu krem önerilmelidir.

Kozmetik Kamuflaj: Özellikle vücudun açıkta kalan alanlarında lezyonları gizlemek amacıyla kullanılabilen iyi bir alternatiftir. Kamuflaj geçici, yarı kalıcı ve mikropigmentasyon ve dövme gibi kalıcı teknikler şeklinde uygulanabilir. Vitiligonun seyri öngörülemeyeceği için kalıcı teknikler tartışmalıdır.

Psikoterapi: Vitiligo birçok hastada ciddi özgüven kaybı, depresyon, toplumdan kendini soyutlama gibi birtakım psikolojik problemlere yol açabilmektedir. Bu gibi durumlarda psikolojik destek tedaviye oldukça yardımcı olacaktır.

Fitoterapi: Son yıllarda yeşil çay, kapsaisin, kurkumin gibi bazı bitkisel ürünlerin de tedaviye yardımcı olduğuna dair çalışmalar bulunmaktadır.